...Przysięgam, że będę święcie pełnił powierzane mi obowiązki, że gotów będę na każde zawołanie stanąć na wskazanym mi miejscu z bronią, jaka będzie mi daną, rozpocząć walkę z wrogiem Ojczyzny i aż do ostatniej kropli krwi przelać do Jej oswobodzenia...
Rota przysięgi Powstania Styczniowego
W styczniu 1863 roku wybucha powstanie w Królestwie Polskim i obejmuje ziemie zaboru rosyjskiego, trwa do jesieni 1864 pochłaniając kilkadziesiąt tysięcy ofiar poległych w czasie walk i potyczek oraz niespełna czterdzieści tysięcy zesłanych na Sybir lub skazanych na katorgę. Na terenach pozostałych zaborów formowały się grupy wspierające powstanie. Rybna w owym czasie była pod panowaniem austriackim, jednak granica zaboru rosyjskiego przebiegała niedaleko. Oddalony o 32km Ojców był miejscem poważnych starć oraz uformowania się załogi powstańczej w ilości ok. 2000 osób. W Mnikowie, w jaskiniach ukrywali się powstańcy.
Granica austriacka - tak blisko i tak daleko - obietnica życia, wolności, ucieczki przed Moskalami. Z różnych źródeł wiadomo, że na terenie Rybnej mogą być pochowani powstańcy styczniowi. Może dwóch, a może nawet trzech - bo myślę wciąż o krzyżu na Bednarzach. Pierwsze miejsce - okolice Gorek, drugie oddalonego od niego o około kilometr, więc możliwe że chodzi o tę samą osobę. Teraz w tych miejscach są pola i zagajniki po bardzo dużej komasacji. Powstańców grzebano zwykle tam gdzie zginęli - z uwagi na partyzancki charakter walk. Jeśli uciekali przed zaborcą to również w tym wypadku pochówek musiał być bardzo prosty i szybki, często nie stawiano nawet krzyży.
Czy rzeczywiście są to miejsca, gdzie leżą powstańcy z lat 1863 - 1964? To są informacje od dwóch różnych osób. A może w Waszych rodzinach przekazywane są opowieści o powstańczych mogiłach w Rybnej?
Uwaga - zdjęcia prowadzą do map
Pełna treść przysięgi z 1863 roku (interklasa.pl)
Ja N.N. przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu i Matce Jego Najświętszej i wszystkim świętym, że od tej chwili należę do organizacji narodowej i że wszystkie siły moje, mienie i życie gotów jestem poświęcić dla oswobodzenia Ojczyzny. Przysięgam, że zawsze i wszędzie posłusznym będę ślepo i bezwarunkowo rozkazom Narodowego Centralnego Komitetu, jedynej prawej władzy narodowej i zwierzchnikom przez niego postanowionym. Przysięgam, że będę święcie pełnił powierzane mi obowiązki, że gotów będę na każde zawołanie stanąć na wskazanym mi miejscu z bronią, jaka będzie mi daną, rozpocząć walkę z wrogiem Ojczyzny i aż do ostatniej kropli krwi przelać do Jej oswobodzenia. Przysięgam, że zachowam świętą tajemnicę na wolności jak i w więzieniu, pomimo różnych mąk i katusz. Jeśli bym miał tę przysięgę złamać i stać się zdrajcą ojczyzny, niechaj mnie nie minie zasłużona kara od Boga i od ludzi w życiu doczesnym jak i po śmierci. Tak mi Boże dopomóż i Matka Jego Najświętsza, i wszyscy święci. Amen.
