Wiadomo - jest Rybna, nieco dalej na północ Orlej i Zalas ze swoim permem, a dalej niż północ to już Tenczynek, a tam rządzi karbon.
Obecnie w tym rejonie nie wydobywa się już węgla kamiennego, ale kiedyś był to znaczący ośrodek - po uruchomieniu w roku 1847 linii kolejowej z Krakowa do Mysłowic przez Krzeszowice, kiedy to nastąpił jego rozkwit do końca II Wojny Światowej.
Już w XVII wieku wzmiankowano Tenczynek jako miejsce pozyskiwania węgla „dla podtrzymania ognia” pochodzi z pracy Szymona Starowolskiego z roku 1627, nieco młodsza z dzieła Cellariusa „Regni Poloniae, Magnique Ducatus Lituaniae”, wydanego w roku 1659 w Amsterdamie. Pierwsze kopalnie z regularnym i planowym wydobyciem węgla – Adam i Rieda – powstały w Tenczynku pod koniec XVIII w. Kopalnia Adam, własność rodu Lubomirskich i następnie Potockich, była początkowo kopalnią odkrywkową eksploatującą 10 pokładów warstw brzeżnych i działającą w latach 1796–1863, od roku 1814 łącznie z kop. Rieda, (http://history-of-mining.pwr.wroc.pl/old/attachments/article/9/12G%C3%B3recki_Szwed-Geoturyst_zagosp_w_rejonie_Krzeszowic.pdf).
W 1895 roku rodzina Potockich założyła największą w okolicy kopalnię - Krystyna, która działała do roku 1929 - kiedy to została zatopiona. Dla łatwiejszego transportowania urobku przekopano sztolnię do Gwoźdća. To ponad dwukilometrowy korytarz z zasypanym obecnie wylotem przy wapienniku.
Kopalnie tenczyńskie i okolic rozsiane są malowniczo w terenie, ich relikty można spotkać podczas spaceru przez las Zwierzyniec (Krystyna) czy pod zamkiem Rudno (sztolnia Franciszek). Węgiel jest tak płytko, że bez trudu można uwierzyć w opowieści, że w okolicznych domach węgiel "trzymano" pod podłogą - bez potrzeby kopania.
Warto zagłębić się w las Zwierzyniec, podejść na Niedźwiedzią Górę, Gwoździec czy pod zamek - poszukać śladów starych sztolni. Może natkniecie się na bryłkę węgla, gdzie zapisała się historia jeszcze dawniejsza, sprzed 230 milionów lat? Może natraficie na odcisk karbońskiej rośliny? Bo co do tego, że pod stopami będziecie mieć kawałki węgla - nie mam żadnej wątpliwości.
