"Po zakończonym żniwie robią żniwiarki wieniec z kłosów zboża, które żąć ukończyły, zdobią go kwiatami, wstążkami, czasem jeszcze jabłkami i orzechami, i ze śpiewem zanoszą do gospodarza, który wieńce odbiera a żeńcom wyprawia zabawę w nagrodę za pilną pracę w czasie żniw." - Krakowiacy, Seweryn Udziela, 1924.
A jak to jest z wieńcem rybniańskim?
Podstawa to projekt (projekt tegoroczny rysował Stanisław Bojda) - w zawiłości tworzenia wieńca żniwnego wprowadza mnie Pani Krystyna Tekieli - szefowa Koła Gospodyń Wiejskich w Rybnej - później robi się podstawową konstrukcję i w remizie wije (oplata zbożami). W tym roku nie ma wstążek. Zwykle ta podstawa to serce lub koło. Przy strojeniu tegorocznego wieńca pracowało około 20 pań niemal 6 godzin. Mają ułożone kupkami i wiązkami. Co daje się oprócz zbóż? Koniecznie zioła - np. boże drzewko, mięta, melisa. A kwiaty? Mieczyki, słoneczniki, zatrwian, czasami daje się nawłoć (ale ta obficie obyspuje się na żółto, a to niestety plami ubranie). Nie zawsze jest inny wieniec, czasem się powtarza.
Oprócz wieńca piecze się chleb i święci na ołtarzu oraz zanosi koszyk - wino mszalne, jabłka, śliwki, niekiedy kołacz. Najważniejszym momentem jest poświęcenie wieńca oraz chleba. Warto pamiętać jak duży wkład pracy mają zaangażowani w uprawę pól i dożynki, a przecież to święto plonów dotyczy nas wszystkich.
Żniwa, żniwa i po żniwach! A co później? O podożynkowym wyczekiwaniu na... pisze w wierszu Sierpień dramaturg i poeta urodzony w Rybnej - Karol Hubert Rostworowski:
..."Ale niechno zostaną w polach same rżyska,
niechno stary bałamut odmieni kochanie
i zaglądnie do sadu tak żarnie, a zbliska -
przepadło! — po dożynkach będzie śliwobranie!"
Sierpień, ze zbioru Zygzaki K. H. Rostworowski, rok wydania 1932
Ogromne podziękowania za trud przygotowania dożynek oraz wieńca dla pań z Koła Gospodyń Wiejskich w Rybnej, a dla Pani Krystyny Tekieli jeszcze za chęć do rozmowy!
